549. motorizovana brigada Vojske Jugoslavije

Bela Crkva je selo u opštini Orahovac, u blizini glavnog puta Prizren–Đakovica. U tom selu, 25. marta 1999. godine, pripadnici srpskih snaga ubili su najmanje 65 civila.

Prema izjavama meštana Isufa Zhuniqija i Sabri Popaja, 25. marta 1999. godine, oko 3:30 časova, pripadnici srpskih snaga su, uz pratnju tenkova, ušli u selo. Pola sata kasnije, oni su otvorili vatru pucajući iznad krovova kuća. Više stotina stanovnika Bele Crkve pobegli su i skrivali se na nekoliko mesta u koritu potoka Belaja.

Tog jutra, dok se krio u potoku, Sabri Popaj je na udaljenosti od oko 120 metara video policajce kako se približavaju grupi od 13 civila koje je poznavao. Čuo je kako policajci viču na njih „Jebaćemo vam mater!“ i „Tražite sada da vam NATO pomogne!“, a zatim su otvorili vatru iz automata i ubili 12 osoba. Streljanje je preživeo četvorogodišnji Skodran Zhuniqi.

Oko 9 sati, više pripadnika srpskih snaga opkolili su jednu veću grupu civila koji su se krili u koritu Belaja i naterali ih da skinu odeću. Pretukli su ih i opljačkali, odvojivši muškarce od žena. Svima su oduzeli lična dokumenta i pocepali ih. Glavni među policajcima je ženama i deci rekao da idu duž železničke pruge u pravcu sela Zrze.

Sabri Popaj je, sa još nekoliko drugih Albanaca, 26. i 27. marta 1999. godine sahranio sve ubijene, među njima i svoja dva sina. Sahranili su ih na njivi, u jednom dužem rovu, i na drugim mestima nedaleko od mesta gde su ubijeni.

Posle ubijanja u koritu potoka Belaja, pripadnici srpskih snaga su pljačkali imovinu i palili preostale kuće u Beloj Crkvi. Bračni par Morina, Zuhra i Mustafa, kao i Muhamet Zhuniqi, koji nije imao jednu nogu, spaljeni su u svojim kućama.

Od 29. juna do 3. jula 1999. godine, tim Odseka za sudsku medicinu i nauku Univerziteta u Glazgovu izvršio je 54 post mortem pregleda, koji su obuhvatali 42 identifikovane žrtve i 12 neidentifikovanih ubijenih u Beloj Crkvi. Od 54 ekshumirana tela, 47 su bili muškarci (uključujući tri dečaka), a žena je bilo sedam (uključujući četiri devojčice).

Božidar Delić je, svedočeći u predmetu Šainović i drugi, tvrdio da su njegove snage 25. marta 1999. godine samo prošle kroz Belu Crkvu. U Ratnom dnevniku 2. motorizovanog bataljona 549. mtbr, za 25. mart je zapisano: „Blokirana su i očišćena sela Bela Crkva, Celina, Nogavac i deo V. Kruše.“

Celina je selo u južnom delu opštine Orahovac. U tom selu, u periodu od 25. do 28. marta 1999. godine, pripadnici srpskih snaga ubili su 81 civila.

Meštani ovog sela Reshit Salihi i Agim Jemini posvedočili su da su srpske snage napale Celinu rano ujutro 25. marta 1999. godine. Selo su najpre opkolili tenkovi, oklopna vozila i oklopni transporteri VJ. Otprilike između 5 i 5:30 časova VJ je počela da granatira selo, što je, s prekidima, trajalo do 9 uveče.

Nakon što je granatiranje počelo, većina albanskih porodica pobegla je iz svojih kuća i sakrila se u obližnjoj šumi. Muškarci starosti od 18 do 40 godina koji su ostali u selu odlučili su da se skrivaju na različitim mestima, ali u manjim grupama, plašeći se da će biti meta srpskih snaga. Među njima su bili i rođaci Agim i Isuf Jemini, koji su se skrivali ispod krova svoje nedovršene kuće, odakle su mogli da vide 80% sela. Oko 9.30 časova, 25. marta, videli su kako oko 500 vojnika ulazi u selo, i to iz četiri pravca: Bela Crkva, Orahovac, Velika Kruša i iz pravca glavnog puta koji vodi od Đakovice u Prizren.

Vojnici su ulazili u kuće širom sela i iz njih iznosili vredne stvari, a potom palili kuće. Većina vojnika je u toku noći napustila selo.

Sledećeg dana, 26. marta oko 8 časova, roditelji Agima Jeminija i još tri člana njegove porodice vratili su se u kuću u kojoj su se on i Isuf Jemini skrivali. Ispričali su im da su ih vojnici opljačkali i rekli im da moraju da idu u selo Zrze. Mislili su da je napad završen, pa su odlučili da ostanu u selu. Međutim, oko 9 časova, u selo je ušlo oko 200-300 vojnika. Agim i Isuf Jemini su se ponovo sakrili ispod krova, dok su njihovi roditelji i rođaci prešli u drugu kuću u istom dvorištu. Agim je posmatrao kada su, oko 9:30 časova, vojnici ušli u njihovo dvorište, pronašli njegove roditelje i troje rođaka, tražili od njih novac, a zatim im naredili da idu prema dvorišnoj kapiji. Tada su na njih vojnici otvorili vatru i svo petoro je palo na zemlju mrtvo. U toku dana vojnici su opljačkali svih pet kuća u dvorištu Jeminijevih, a tri kuće su zapalili.

Prema tvrdnji Agima Jeminija: „Celog dana su se čuli zvuci automatskog oružja i krici muškaraca, žena i dece.“ Pošto su vojnici napustili dvorište Jeminijevih oko jednog sata ujutro, Agim i Isuf Jemini iskrali su se iz kuće i pobegli u selo Zrze.

Agim Jemini je, sa još nekoliko Albanaca, noću dolazio u selo i sahranjivao ubijene, čija su se tela nalazila svuda po selu. Za tridesetak dana sahranili su 78 tela od kojih je 18 bilo spaljeno. Agim Jemini nije pronašao tela svojih roditelja. Među ubijenim, njih 13 su bila deca.

Preživele muškarce, žene i decu, pripadnici srpskih snaga proterali su 28. marta 1999. godine u Albaniju, prethodno im oduzevši lične karte i druga dokumenta.

U Ratnom dnevniku 2. motorizovanog bataljona, za 25. mart 1999. godine zapisano je: „Blokirana su i očišćena sela Bela Crkva, Celina, Nogavac i deo V. Kruše.“

Selo Mala Kruša nalazi se u južnom delu opštine Orahovac. U tom selu, od 25. do 28. marta 1999. godine, pripadnici srpskih snaga ubili su 115 civila.

Dana 25. marta 1999. godine, oko 3 sata ujutro, stanovnike sela probudila je buka oklopnih vozila koja su bila raspoređena duž puta Prizren-Đakovica. Svi su napustili svoje kuće i pobegli u šume iznad sela. Kada je počelo da se razdanjuje, tenkovi su otvorili vatru prema šumi u kojoj su se skrivali stanovnici sela. Potom su pripadnici srpskih snaga počeli da pale selo i da odvoze vozila i traktore.

Oko 19 časova, većina stanovnika Male Kruše sklonila se kod Sejdija Batushe, i u njegovoj kući su proveli noć.

Sledećeg dana, pripadnici srpskih snaga su okupili sve Albance na glavnom seoskom putu, a potom razdvojili žene i decu od muškaraca. Dečacima koji su imali 13 ili više godina naredili su da se priključe grupi muškaraca, a ženama da sa decom idu u Albaniju, i one su krenule putem ka reci Drim.

Pripadnici srpskih snaga zadržali su 120 muškaraca i dečaka, pretresli ih i oduzeli im novac i lična dokumenta. Potom su ih policajci sproveli u ambar Qazima Batushe i otvorili vatru na njih. Mehmet Krasniqi, jedan od osmorice preživelih, odmah je pao na zemlju i tela drugih su ga prekrila. Pucnjava je dopirala s prozora i trajala nekoliko minuta, a onda je jedan policajac ušao i puškom pucao u one koji bi podigli glavu.

Kada je pucnjava prestala, pripadnici MUP-a su posuli seno po telima i zapalili ga. Čim su policajci izašli, Krasniqi se izvukao ispod tela i iskočio kroz prozor ambara. Otrčao je u kuću svog strica koja je bila odmah do ambara, a potom pobegao u šumu gde je ostao dva dana. Odatle je video je da su pripadnici MUP-a i dalje bili u blizini. Selo je gorelo narednih nekoliko dana.

Drugi preživeli, Lutfi Ramadani, vratio se u Malu Krušu oko 15. juna 1999. godine i video da su kuće svih kosovskih Albanaca spaljene, dok su kuće koje su pripadale Srbima i Romima ostale u dobrom stanju. Otišao je do Batushinog ambara i video da je uništen eksplozivom i sravnjen buldožerom. Pronašao je nekoliko spaljenih cipela i komadića odeće.

Za dan 26. mart 1999. godine, u Analizi dejstva 549. mtbr na uništenju ŠTS u širem rejonu Retimlja i deblokadi komunikacije Suva Reka-Orahovac, koju je potpisao Delić, između ostalog, piše: „Snage Borbene grupe 1 planski su ovladale linijom s. Zojić, s. Pirane, severno za 400 metara i od Male Kruše izvršile prodor do dominantnih objekata pred Randubravom.“

Selo Velika Kruša nalazi se u južnom delu opštine Orahovac, pored magistralnog puta Prizren-Đakovica, udaljeno 15 kilometara od Prizrena. U tom selu, u periodu od 25. do 27. marta 1999. godine, pripadnici srpskih snaga ubili su 204 civila, Albanaca i Aškalija. Posmrtni ostaci 72 osobe i dalje nisu pronađeni.

U izjavi koju je dao FHP-u, S.G. iz Velike Kruše opisao je kako su 25. marta 1999. godine srpske snage kontinuirano granatirale Veliku Krušu:

Porodica B. N, bibliotekara u Velikoj Kruši, nalazila se u grupi od 1.500 ljudi koja se skrivala u klancu u blizini kuća braća Nalli. Dok su bili u klancu, sve vreme su čuli pucnje i detonacije granata. Pucnjava se primirila oko 9 uveče, pa su meštani, usled hladnoće, počeli da se vraćaju u Veliku Krušu. Tu noć, oko 1.500 ljudi provelo je u kućama i u dvorištima familije Nalli. Sutradan rano ujutro, srpske snage su ih opkolile.

S.S, profesor albanskog jezika i književnosti iz Velike Kruše, bio je u grupi koju su srpski policajci odveli u kuću Nebija Shale. Jedan policajac rekao je drugom: „Imaš 168.“ Pripadnici srpske policije su zarobljene stanovnike Velike Kruše postrojili u dvorištu i tu ih držali od 7 do 14 časova, kada su im naredili da ustanu i da iz grupe istupe oni koji nisu meštani Velike Kruše. Grupu od 19 civila koja je po naređenju istupila, policajci su sproveli do obližnje štale. Jedini preživeli od njih, Selamija Elshani iz sela Retimlje, posvedočio je da su 18 civila streljali u štali, a potom prekrili senom i zapalili. Selamija nisu pogodili prilikom streljanja, ali je on pao i na njega je palo nekoliko pogođenih muškaraca. Nakon što je dim zahvatio štalu, on je iz nje iskočio i pobegao.

U drugom delu sela, na brdu zvanom Velika Planina, oko 11 časova, pripadnici srpskih snaga opkolili su grupu od oko 50 meštana. Pretresli su ih i odvojili žene i decu od muškaraca. Ženama i deci su naredili da idu u pravcu glavnog puta, a muškarce su zadržali. Muškarci iz te grupe poslednji put su viđeni živi tog dana.

U Analizi dejstva 549. mtbr na uništenju ŠTS u širem rejonu Retimlja i deblokadi komunikacije Suva Reka–Orahovac od 30. marta 1999. godine navodi se: „U toku drugog dana borbenih dejstava izvršeno je razbijanje ŠTS blokiranih u V. Kruši, ovladavanje s. Randubravom…“ U Ratnom dnevniku 2. motorizovanog bataljona za 25. mart 1999. godine zapisano je: „Blokirana su i očišćena sela Bela Crkva, Celina, Nogavac i deo V. Kruše.“

Selo Trnje se nalazi u jugozapadnom delu opštine Suva Reka. U tom selu, od 25. do 30. marta 1999. godine, pripadnici VJ ubili su 36 civila. Dvadesetoro ubijenih se i dalje nalaze na spiskovima nestalih lica.

Prema svedočenjima pripadnika Pozadinskog bataljona 549. mtbr, koji su pred MKSJ svedočili pod zaštitom identiteta, kao K-32 i K-41, između 80 i 100 pripadnika tog bataljona stigli su 25. marta 1999. godine, oko 4 časa, kamionima na brdo sa južne strane Trnja. Komandant bataljona Pavle Gavrilović „pokazao [je] rukom prema Trnju i rekao je da ‘danas ovde ne sme niko da ostane živ’ i vodnici, kada su shvatili komandu koju im je izdao, krenuli su prema nama kasnije. Naš vodnik se okrenuo prema nama. Rekao nam je da sastavimo našu četu…“ Usledilo je dvadesetominutno granatiranje sela, a za to vreme stanovnici sela su istrčavali iz kuća i bežali u pravcu Lešanske reke.

Nakon granatiranja, pripadnici Pozadinskog bataljona krenuli su u pešadijski napad na selo u kojem su ubijali meštane i palili njihove kuće. Grupu sastavljenu od pripadnika Tehničke čete Pozadinskog bataljona, među kojima su bili i svedoci K-32 i K-41, predvodio je vodnik Rajko Kozlina. Ta borbena grupa ubila je najmanje 32 civila. Gotovo sva ubistva izvršena su po naređenju i uz sudelovanje vodnika Kozline, a neka je ubijanja on izvršio samostalno. Pri otpočinjanju i tokom akcije, Kozlina je više puta ponavljao naređenje komandanta Gavrilovića – da u tom selu, toga dana, ne sme biti preživelih. Kada je vojnik Milošević [nepoznatog imena], odbio naređenje vodnika Kozline da ubije starca, Kozlina je ubio starca tako što ga je udarcem kundaka puške oborio a potom mu ispalio rafal u glavu, uz komentar i prekor vojniku Miloševiću: „To se ovako radi.“

O ubistvima u Trnju svedočili su i očevici:

Narednih dana, pripadnici srpskih snaga proterali su preživele meštane. Neutvrđenog dana, najverovatnije 30. marta 1999. godine, u večernjim časovima, pripadnici Pozadinskog bataljona odvezli su i sahranili tela nekoliko ubijenih žena u masovne, tajne grobnice na području Dragaša. Skupljanjem tela ubijenih, utovarom, odvoženjem i pokopavanjem u tajne grobnice, neposredno su rukovodili Pavle Gavrilović, Rajko Kozlina i Milan Nedeljković.

Selo Landovica se nalazi osam kilometara severozapadno od grada Prizrena, na putu Prizren–Đakovica. U tom selu, 26. marta 1999. godine, pripadnici srpskih snaga ubili su 17 civila.

Dana 26. marta 1999. godine, oko 10 časova, u oružanom obračunu OVK i četiri vojnika 549. mtbr u Landovici, poginula su dva pripadnika VJ i jedan pripadnik OVK. Odmah po ovom događaju, srpske snage su oklopnim vozilima zauzele položaje na asfaltnom putu Prizren-Đakovica, odakle su granatirale selo do 3 sata popodne.

Kada je počelo granatiranje, u kući R.G. nalazilo se 45 članova njegove porodice i više desetina drugih civila. Nakon što su prve granate pogodile kuću, ubivši devojčicu Njomzu Morinu, svi koji su se zatekli u kući istrčali su bežeći ka obližnjoj šumi. Na putu do šume, dok su pretrčavali livadu, na njih je otvorena vatra rafalnim pucnjevima i granatama. Tom prilikom ubijeno je 12 civila. Potom su u selo ušli pripadnici VJ i MUP-a koji su palili kuće i ubili troje civila, a jednog odveli u nepoznatom pravcu. Većina meštana je 26. marta 1999. godine izbegla iz Landovice u druga mesta na Kosovu.

Pripadnici VJ su 27. marta 1999. godine eksplozivom srušili minaret džamije u Landovici, a istog dana su tela ubijenih civila utovarili u kamion i odvezli. Posmrtni ostaci civila ubijenih u Landovici pronađeni su na različitim lokacijama: u masovnoj grobnici u Batajnici, u masovnoj grobnici u mestu Široko kod Suve Reke, u selu Ljubižda, dok su posmrtni ostaci troje ubijenih nakon ulaska srpskih snaga u selo pronađeni na različitim lokacijama u Landovici. Tela Njomze Morine i Nazmie Qerreti do danas nisu pronađena.

Božidar Delić je 2002. godine dao izjavu Komisiji SRJ za saradnju sa MKSJ u kojoj stoji da je on, nakon što je 26. marta 1999. godine oko 10:30 časova primio vest o obračunu u selu Landovica „naredio […] da se angažuju snage rezerve od jednog voda, da major Paravinja odvoji deo snaga iz blokade, a da komandant Borbene grupe 1 major Nikolić uputi jedan tenk. Do dolaska snaga pojačanja borbu sa teroristima vodio je deo jedinice iz baterije 122 mm koji se nalazio na Landovičkom brdu.“

Selo Ljubižda Has se nalazi u severozapadnom delu opštine Prizren. U aprilu 1999. godine, pripadnici srpskih snaga ubili su 15 civila u selu, a njih 38 odveli u nepoznatom pravcu, nakon čega je 36 nađeno mrtvo, a dva se vode kao nestali.

Od 30. marta do 12. aprila 1999. godine srpske snage su pucale u pravcu sela Ljubižda Has. Pojedini meštani su napustili svoje kuće i sakrili se u šumi. Srpske snage su 12. aprila 1999. godine opkolile šumu i zarobile sve koji su se tamo nalazili. Odvojile su žene od muškaraca i 15 muškaraca streljale.

Prema kazivanju meštana Ljubižde Has, pošto su streljali 15 muškaraca, pripadnici srpskih snaga su ženama i deci naredili da se vrate u selo gde su ih držali još nekoliko sati a onda su u selo doveli i muškarce koje su pronašli u šumama. Zatim su ih sve sproveli u zaselak Dedaj, gde su njih oko 100 držali zatočene u nekoliko kuća i štala. Posle nekoliko dana, žene, decu i neke muškarce su autobusima i kamionima odvezli do granice sa Albanijom, gde su im oduzeli sva lična dokumenta i proterali ih u Albaniju. Zadržali su grupu od 38 muškaraca koji su poslednji put viđeni živi kada su ih pripadnici srpskih snaga odveli u pravcu sela Mazrek.

Tela 15 Albanaca koji su streljani u šumi 12. aprila 1999. godine pronađena su na mestu gde su i ubijeni. Posmrtni ostaci 36 od ukupno 38 Albanaca koje su srpske snage odvele u nepoznatom pravcu otkriveni su i ekshumirani u septembru 1999. godine, u mestu Gurišta. Preostala dvojica muškaraca još uvek se vode kao nestala lica.

Slučaj Mihre Nerjovaj

Za vreme svedočenja Božidara Delića u predmetu Milošević, prikazana su dva snimka na kojima govori Mihra Nerjovaj, meštanka sela Ljubižda Has. Prvo je prikazan snimak Radio-televizije Srbije (RTS) od sredine aprila 1999. godine u kojem Mihra Nerjovaj govori da OVK Albancima nije davala hranu i da su izbegli Albanci bili gladni, a da se onda pojavila VJ i spasla Albance, dala im hranu i sačuvala ih od OVK. 

Potom je tužilac Džefri Najs prikazao snimak razgovora koji je posle NATO bombardovanja SRJ obavio istražitelj MKSJ sa Mihrom Nerjovaj u kojem ona objašnjava kako je izjavu RTS-u dala pod prinudom: 

Pošto je odgledao ovaj video-snimak, Delić je osporio istinitost ove izjave Mihre Nerjovaj, uz obrazloženje da ona živi na Kosovu te da zbog pritiska OVK ne može govoriti lepo o srpskim snagama. U nastavku svedočenja Delić je prihvatio tužiočevu sugestiju da su na području sela Ljubižda Has delovale jedinice iz sastava 2. motorizovanog bataljona.

U Ratnom dnevniku 549. mtbr za dan 11. april 1999. godine zapisano je: „Saznalo se da u s. Ljubiždu Has boravi oko 20 terorista.“

U Obaveštajnoj informacijiod 14. aprila 1999. godine, koju je Božidar Delić uputio Prištinskom korpusu, stoji: „Radom obaveštajnih organa u rejonu sela Ljubižda Has uočena je grupa naoružanih ljudi, 10 do 15. U selu su držali meštane, žene, decu i starce kao taoce. Dana 13. aprila izvršen je pretres terena i u selu pronađeni meštani, oko stotinu.“

Meja i Korenica su planinska sela u dolini Reka. Dolina Reka je klanac tri reke u severozapadnom delu opštine Đakovica koji se pruža od južnih oboda Dečana jugoistočno prema gradu Đakovica, u dužini od oko 25 kilometara. Na području doline Reka, 27. i 28. aprila 1999. godine, pripadnici srpskih snaga ubili su 352 civila. Još uvek nisu pronađeni posmrtni ostaci njih 16.

U selu Meja, 21. aprila 1999. godine, ubijen je Milutin Praščević, lokalni funkcioner MUP-a, zajedno sa još tri policajca. Prema svedočenju zaštićenog svedoka K-90, koji je u to vreme bio vojnik VJ stacioniran u Đakovici, ubistvo četvorice policajaca bilo je povod za masovno angažovanje policije na tom području, pa je u roku od nekoliko dana u desetak autobusa i više civilnih vozila stiglo još oko 400 policajaca, uključujući pripadnike Posebnih jedinica policije i Jedinice za specijalne operacije, poznate kao „Frenkijevci“. Kako je sam priznao, K-90 je učestvovao u „proterivanj[u]“ Albanaca iz sela i zaselaka oko te opštine; konkretno, on je bio među onima koji su naređivali ljudima iz devet-deset sela da odu.

Nikë Peraj, kapetan I klase VJ, posvedočio je da je ubrzo nakon Praščevićevog ubistva u jednoj privatnoj kući u Đakovici održan nezvanični sastanak kojem su, između ostalih, prisustvovali načelnik bezbednosti 52. artiljerijsko-raketne brigade Sergej Perović i načelnik Odseka bezbednosti Prištinskog korpusa Momir Stojanović. Peraj je ispričao da je tokom ovog sastanka planirana odmazda za ubistvo Praščevića i da je Stojanović naredio operaciju u kojoj je „trebalo eliminisati barem 100 ‘glava’ i spaliti sve kuće“. Peraj je rekao da mu je Stojanović bio „dobar prijatelj“ i da mu je početkom marta 1999. godine rekao da će snage SRJ/Srbije izvesti operaciju etničkog čišćenja nad kosovskim Albancima u opštini Đakovica.

Merita Dedaj, koja je početkom aprila 1999. godine iz sela Guska došla u Korenicu, posvedočila je da su 27. aprila naoružane srpske snage, među kojima su bili i pripadnici VJ, ušle u dvorište porodice Markaj i naredile onima koji su tamo stanovali da izađu. U dvorištu su muškarci odvojeni od žena i premlaćeni, a dragocenosti su im oduzete. Takođe su ih primorali da više puta dižu tri prsta i uzvikuju „Srbija!” Ženama je potom naređeno da odu. Kad je Dedaj bila na dvadesetak metara od kuće, čula je pucnje iz vatrenog oružja. Okrenula se i videla kako na zemlji leži devet muškaraca, uključujući njenog oca, druge članove njene porodice i komšije. Deda je pred MKSJ izjavila da nijedan od tih muškaraca nije bio pripadnik OVK, već da je njena porodica bila na meti jer je jedan njen rođak bio član Liberalne partije Kosova.

Lizane Malaj je posvedočila da su otprilike u 7:30 časova 27. aprila 1999. godine naoružani pripadnici srpskih snaga, odeveni u vojne, policijske i paravojne uniforme, opkolili njenu kuću u Korenici i ušli u dvorište. Muškarcima koje su zatekli u kući naredili su da legnu na pod, a žene su prisilili da krenu put Albanije. Kad su ona i druge žene odmakle oko 50 metara od kuće, iz pravca kuće je čula više pucnjeva i plač svog sina, pa se okrenula i videla svoju kuću u plamenu. Pokušala je da se vrati, ali ju je jedan policajac sprečio. Izjavila je da nijedan od muškaraca iz njene porodice nije bio pripadnik OVK i da u kući nije bilo oružja. Kao i Dedaj, Malaj je posvedočila da su joj kasnije predata tela nekih od muškaraca, njenih rođaka. Prema opisu Lizane Malaj, u proterivanju i ubistvima učestvovali su pripadnici i srpske policije i vojske.

Posmrtni ostaci 287 lica sa područja Meje i Korenice ekshumirani su iz masovnih grobnica u Batajnici, kod Beograda.

U Ratnom dnevniku 2. motorizovanog bataljona, za dan 27. april 1999. godine, zapisano je: „06:00 časova – izvršena je blokada na liniji: selo Korenica (tt 360) – groblje – raskrsnica puta – selo Meja Orizi – Kodra Kikes. 08:30 u rejonu groblja na liniji blokade iz grupe civila, među kojima su bila i deca, pucano je na vojnike u blokadi“, a za dane 28 i 29. april 1999. godine, zapisano je: „Deo jedinica se nalazi u blokadi objekta/rejona Reka.“ Informacija da je 2. motorizovani bataljon blokirao selo Korenica 27. aprila 1999. godine potvrđena je i u Ratnom dnevniku 549. mtbr.

U izveštaju Prištinskog korpusa upućenom Komandi Treće armije i Štabu Vrhovne komande zabeleženo je da tokom cele operacije u dolini Reka nije poginuo nijedan vojnik, ali da je bilo 25 ranjenih, kao i da je ubijeno „više desetina terorista“. To odgovara Izveštaju 125. motorizovane brigade od 29. aprila 1999. godine, u kojem se tvrdi da je operacija uspešno okončana i da nije bilo gubitaka osim jednog lakšeg ranjavanja.

Komandant 2. motorizovanog bataljona Vlatko Vuković posvedočio je da su pripadnici njegove jedinice, 27. i 28. aprila dok je jedinica bila kod Korenice, videli grupe civila kako napuštaju selo u pravcu snaga VJ.

Dragan Živanović, komandant 125. mtbr, pukovnik Goran Jevtović, prvi referent u Odeljenju za operativno-nastavne poslove Komande, i Vlatko Vuković posvedočili su da su angažovani u operaciji u dolini Reka putem usmenog naređenja Veroljuba Živkovića, načelnika Štaba Prištinskog korpusa.

U aprilu 1999. godine svedok K-73 bio je razmešten u opštinu Dečani, severno od opštine Đakovica. Njegov komandant mu je rekao da će njegova jedinica ići u „čišćenje“ tog područja od Albanaca i da sve civile treba da pošalju ka Korenici, kako bi policija mogla da uhapsi „teroriste“, kako su zvanično nazivani pripadnici OVK. Svedok K-73 je posvedočio da je to bio „paravan“ i da je jedini cilj te operacije bio da se sela očiste od Albanaca. On je objasnio da nije znao da je te seljake trebalo ubiti, ali da je znao da ih treba proterati.

Pretresno veće MKSJ u predmetu Šainović i drugi zaključilo je da „konkretna ubistva […] počinjena u Meji i Korenici i drugim selima u dolini Reka 27. aprila 1999. godine, ukazuju na to da je u okviru operacije u dolini Reka, koju su pripadnici VJ i MUP izveli zajedno s pripadnicima paravojnih snaga, počinjen masakr […] koji je za posledicu imao ubijanje najmanje 287 kosovskih Albanaca. Jedini razumni zaključak koji se može izvesti iz svih ovih dokaza jeste da su, u vreme kad su ubijena, mnoga od tih lica bila civili ili lica van borbenog stroja.“

Veće se uverilo da su 27. aprila 1999. godine u ubistvima i proterivanju albanskih civila učestvovali, između ostalih, i pripadnici 549. mtbr.